A brief Armenian-language interview with Radio Free Europe/Radio Liberty’s Armenian Service on 30 August assessing a recent report by the London-based "Oxford Analytica" on the crisis facing the Armenian community in Syria and implications for Armenia and the Armenian Diaspora.
{mp3remote}http://realaudio.rferl.org/AR/manual/2012/08/30/a3733aed-493e-4a26-b150-0cf3f2ef6b13.mp3{/mp3remote}
.30.08.2012
«Օքսֆորդ անալիտիկա»-ն անդրադարձել է սիրիահայ համայնքի խնդիրներին
Տիգրան Ավետիսյան
Բրիտանական «Օքսֆորդ անալիտիկա» հետազոտական կենտրոնը հանդես է եկել «Սիրիահայության դժվարին դրությունը բացահայտում է Սփյուռի իրականություն» խորագրի ներքո հրապարակմամբ, որում փորձ է արվում Սիրիայում ծավալվող իրադարձությունների համատեքստում գնահատել սիրիահայ համայնքի հետագա ճակատագիրն ու հնարավոր զարգացումները:
Հոդվածն արձանագրում է, որ ամենամեծ քրիստոնեական համայնքը ձեւավորած սիրիահայությունը ներկայումս հայտնվել է բավականին խոցելի վիճակում, քանի որ հայերն այստեղ համարվում եւ ընկալվում են նախագահ Բաշար Ասադի ռեժիմի կողմնակիցներ ու աջակիցներ:
«Տեւական ժամանակ բարեկեցիկ կյանքով ապրած հայերը, ովքեր վայելել են իշխանության բարեհաճությունը, այժմ խոցելի են սիրիական ընդդիմադիրների առջեւ: Մինչդեռ հայերի տնտեսական մեծ ներուժն ու առեւտրային կապերը օգտակար կարող են լինել ցանկացած կառավարության համար», - ասված է հրապարակման մեջ:
Հոդվածում սիրիահայության խնդիրները դիտարկվում են նաեւ Հայաստան – Սփյուռք հարաբերությունների համատեքստում: Արձանագրվում է, մասնավորապես, որ սիրիական ճգնաժամը բացահայտ դարձրեց Հայաստանի Հանրապետությունից սփյուռքահայության սպասելիքների չափազանցվածությունը:
Սփյուռքահայությունը, ըստ վերլուծական կենտրոնի, խիստ քննադատության է ենթարկում Հայաստանի իշխանություններին սիրիահայերի խնդիրներին հավուր պատշաճի չարձագանքելու համար: «Սակայն այս ճգնաժամը դիմագրավելու համար պաշտոնական Երեւանը շատ սահմանափակ հնարավորություններ ունի», - նշում է «Օքսֆորդ անալիկա»-ն` արձանագրելով, որ Հայաստանն իրականացնում է մի շարք միջոցառումներ, որոնք միտված են սիրիահայության անվտանգության խնդիրների լուծմանը:
«Բացի Հայաստան մեկնել ցանկացող սիրիահայերի մուտքի եւ կացության խնդիրները հոգալուց, Հայաստանը նաեւ դիվանագիտական խողովակներով փորձում է սիրիահայության անվտանգության խնդիրներն արծարծել ինչպես սիրիական իշխանությունների, այնպես էլ ընդդիմադիրների հետ իր շփումներում: Այս ուղղությամբ Հայաստանի իշխանությունների կատարած որոշ քայլեր երբեմն անտեսանելի են մնում», - ասված է հրապարակման մեջ:
«Օքսֆորդ անալիտիկա»-ն նաեւ նկատում է, որ կապված ներհայաստանյան խնդիրների հետ` աշխատատեղերի բացակայություն, կոռուպցիա եւ այլն, Հայաստան եկող սիրիահայերը այս երկիրը հաճախ դիտարկում են իբրեւ ժամանակավոր բնակատեղի, որտեղից հետագայում շատերը փորձ կանեն տեղափոխվել հյուսիսամերիկյան կամ եվրոպական երկրներ:
Տարածաշրջանային հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար Ռիչարդ Կիրակոսյանը «Ազատություն» ռադիոկայանի հետ զրույցում անդրադարձավ հրապարակման այն հատվածին, որը վերաբերում է Սփյուռքի կողմից Հայաստանի իշխանություններին հասցեագրված քննադատությանը: Այդ քննադատությունը «Օքսֆորդ անալիտիկա»-ն մեծապես պայմանավորում է հայ-թուրքական մերձեցման` արդեն կասեցված գործընթացի առնչությամբ Սփյուռքում առաջացած երբեմնի մտահոգություններով:
«Հաշվի առնելով ներկա իրողությունները` կարելի է կանխատեսել, որ հյուսիսային Սիրիան, որտեղ կենտրոնացած է հայերի մեծամասնությունը, կարող է վերածվել բուֆերային գոտու, իսկ այնուհետեւ հայտվել Թուրքիայի անմիջական ազդեցության տակ: Այդ տարածքում կարող են տեղակայվել նաեւ թուրքական բանակային ստորաբաժանումներ, եւ դա լուրջ սպառնալիք կարող է լինել սիրիահայության համար», - ասաց վերլուծաբանը:
Ինչ վերաբերում է սիրիական ընդդիմադիրների` իբրեւ այդ երկրի իշխանության հավակնորդների կողմից սիրիահայությանը սպառնացող ապագա վտանգներին, ապա Կիրակոսյանը նշեց. - «Եթե սիրիական ընդդիմության ղեկավարությունը գործի առավել ճշգրիտ ռազմավարությամբ, ապա պետք է գիտակցի, որ նոր իշխանությունը եւս պետք է ունենա հայկական համայնքի ու նրա տնտեսական կարողությունների կարիքը` իշխանության հասելու պարագայում այն պահելու համար»:
«Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան © 2012